«ملوان زبل» شخصیت آشنایی برای دوستداران آثار انیمیشنی است. او ملوانی است که با خوردن اسفناج به نیرویی شگفت دست مییابد. پس از خوردن اسفناج، دیگر هیچ کس حریف ضربات سهمگین ملوان زبل نخواهد بود.
در ادامۀ این مطلب با سیر تولید انیمیشنهای ملوان زبل بیشتر آشنا خواهید شد. با ما همراه باشید.
ملوان زبل (Popeye the Sailor) شخصیتی اصالتاً کمیک استریپی است (کمیک استریپ= داستان مصور). خالق این شخصیت هنرمند مشهوری به نام «اِلزی سیگار» (Elzie Segar) بوده است. ژانویۀ سال 1929 میلادی، شخصیت ملوان زبل برای اولین بار در یکی شمارههای روزانۀ کتابچۀ مصور «تیمبِل تئاتر» (Thimble Theater) ظاهر شد. در ابتدا، ملوان زبل تنها یکی از شخصیتهای پرشمار تیمبل تئاتر محسوب میشد، اما رفته رفته نقش پُررنگتری یافت و حتی صاحب کتاب مصور اختصاصی شد.
اما حضور ملوان زبل در آثار انیمیشنی به سال 1923 میلادی باز میگردد. در این سال او در یکی از انیمیشنهای انتشار یافته توسط شرکت «پارامونت پیکچرز» (Paramount Pictures) ظاهر شد. انیمیشن مورد نظر در واقع زیر مجموعهای از انیمیشنهای موسوم به «بِتی بوپ کارتون» (Betty Boop Cartoon) بود که طرفداران خاص خود را داشت (بتی بوپ خود یکی از شخصیتهای انیمیشنی قدیمی است).
در نوامبر سال 1932 میلادی، کمپانی «کینگ فیچرز» (King Features)، صاحب امتیاز کمیک استریپهای «تیمبل تئاتر»، قراردادی را با شرکت «فِلِیشر استودیوز» (Fleischer Studios) به امضا رساند. به موجب این قرارداد، «ملوان زبل» و سایر شخصیتهای مطرح کمیک استریپهای تیمبل تئاتر میتوانستند در آثار انیمیشنی ساخته شده توسط فلیشر استودیوز حضور پیدا کنند. در همین راستا، در سال 1933، ملوان زبل برای اولین بار در یک اثر انیمیشنی ظاهر شد. اثر مذکور با عنوان «ملوان زبل» (Popeye the Sailor) توسط شرکت «پارامونت پیکچرز» منتشر شد. در این اثر علاوه بر شخصیت ملوان زبل، «آلیو اویل» (Olive Oyl) {زن لاغر اندامی که معشوقۀ ملوان زبل به حساب میآمد} و «بلوتو» (Bluto) {رقیب و دشمن اصلی ملوان زبل} نیز حضور داشتند.
پس از انتشار قسمت اول از سری انیمیشنهای کوتاه «ملوان زبل»، 108 قسمت دیگر از این سری توسط فلیشر استودیوز تولید شد که کلیۀ این آثار در فاصلۀ بین سالهای 1933 تا 1942 میلادی انتشار یافتند. مدت زمان اکثرِ قریب به اتفاق آثار، 6 الی 10 دقیقه بود. در عنوانبندی تمامی آثار نام «دِیو فلیشر» (Dave Fleischer) به عنوان کارگردان درج شده بود اما در حقیقت وظیفۀ اصلی فلیشر در این آثار تنها تهیهکنندگی و نظارت هنری بود. وظیفۀ اصلی کارگردانی بر عهدۀ سرپرست انیماتورها بود که شامل افراد مختلف میشد.
در سال 1941 میلادی، شرکت «پارامونت» حق امتیاز بهرهبرداری کامل از «فلیشر استودیوز» را از آن خود ساخت. به دنبال تغییر مالکیت، در سال 1942، دِیو و مکس فلیشر، بنیانگذاران فلیشر استودیوز، از سمتِ مدیریتی- اجرایی خود عزل شدند و نام استودیو نیز به «فِیمِس استودیوز» (Famous Studios) تغییر یافت. از آن سال به بعد تولید انیمیشنهای ملوان زبل تحت سرپرستی فیمس استودیوز ادامه یافت. البته در دو قسمت ابتدایی این سری، نام فیمس استودیوز در عنوانبندی درج نشده بود ولی از قسمت سوم به بعد این مورد اتفاق افتاد.
نخستین قسمت از انیمیشنهای کوتاه ملوان زبل که توسط فیمس استودیوز تولید شد، «تو یک اَبلَهی، آقای ژاپنی» (You're A Sap, Mr. Jap) نام داشت. این قسمت که در بُحبوحۀ جنگ جهانی دوم ساخته شده بود، محتوایی کاملاً تبلیغاتی داشت. ماجرا از این قرار بود که ملوان زبل به عنوان یک ملوان آمریکایی، یک تنه به جنگ ژاپنیها میرفت و آنها را تار و مار میکرد. «تو یک ابلهی، آقای ژاپنی» به خاطر تصویر مخدوشی که از ژاپنیها به نمایش گذاشته بود، پس از پایان جنگ جهانی دوم در زمرۀ انیمیشنهای ممنوعه در آمد و دیگر اجازۀ پخش از شبکههای تلویزیونی نیافت.
پس از تولید «تو یک ابلهی، آقای ژاپنی»، فیمس استودیوز اقدام به تولید 121 قسمت دیگر از انیمیشنهای کوتاه ملوان زبل کرد. در این سری بر خلاف سری قبل، نام اصلی کارگردانان در عنوانبندی آثار درج شده بود. تمامی آثار مدت زمانی بین 6 الی 10 دقیقه داشتند. 14 قسمت ابتدایی این سری به صورت سیاه و سفید تولید شده بود ولی از قسمت 15 به بعد، آثار به صورت رنگی ارائه شدند. شایان ذکر است که برخی از قسمتهای تولید شده توسط فیمس استودیوز، در اصل همان قسمتهای متعلق به فلیشر استودیوز بودند با این تفاوت که آثار از حالت سیاه و سفید به حالت رنگی تبدیل شده بودند.
در فاصلۀ بین سالهای 1960 تا 1962 میلادی، یک مجموعۀ تلویزیونی با عنوان «ملوان زبل» (Popeye the Sailor) توسط شرکت «کینگ فیچرز سیندیکِیت» (King Features Syndicate) ساخته شد. البته کینگ فیچرز در تولید این مجموعه تنها نبود و چند شرکت دیگر نیز در این پروژه سهیم بودند.
مجموعۀ تلویزیونی ملوان زبل شامل 220 قسمت بود. ملوان زبل در این مجموعه با لباس ملوانی سفید رنگ به تصویر کشیده شده بود و شخصیت آلیو اویل هم حضوری فعال در اکثر قسمتها داشت. عمدهترین تغییر صورت گرفته در این مجموعه، مربوط به شخصیت بلوتو بود. از آنجاییکه کینگ فیچرز به اشتباه تصور میکرد امتیاز استفاده از نام بلوتو به طور اختصاصی در اختیار شرکت «پارامونت» است، نام این شخصیت به «بروتوس» (Brutus) تغییر داده شد. شایان ذکر است که بیشتر داستانهای این مجموعه از کمیک استریپهای ملوان زبل اقتباس شده بود.
در فاصلۀ سالهای 1978 تا 1983 میلادی، مجموعۀ جدیدی از ماجراهای ملوان زبل با عنوان «یک ساعت همراه با ملوان زبل کاملاً جدید» (The All-New Popeye Hour) از شبکۀ «سیبیاِس» (CBS) آمریکا پخش شد. این مجموعه که با مشارکت «کینگ فیچرز سیندیکِیت» و «هانا-باربرا پروداکشنز» تولید شده بود دارای 35 قسمت یک ساعته بود. هر قسمت از مجموعه، شامل چند انیمیشن مجزا از انیمیشنهای ملوان زبل بود که روی هم رفته تعداد کل انیمیشنهای کوتاه به عدد 161 میرسید.
«یک ساعت همراه با ملوان زبل کاملاً جدید» تفاوتهای عمدهای نسبت به سری قبلی آثار ملوان زبل داشت. ملوان زبل این بار لباسی سرمهای رنگ بر تن داشت؛ نام شخصیت بلوتو که در سری پیش به بروتوس تغییر یافته بود مجدداً احیا شد؛ شکل و شمایل آلیو اویل نیز که در سری پیش کمی تغییر کرده بود، دوباره به حالت اصلی بازگشت. از دیگر تغییرات عمدۀ این سری حذف خشونت، از صحنههای درگیری و زد و خورد بود. ملوان زبل دیگر قادر نبود که آزادانه مشتهای گره کردۀ خود را نثار شخصیت بلوتو کند. به جای مشت زدن، او در اغلب درگیریها معمولاً شخصیت بلوتو را از زمین بلند کرده و به سمت دیگری پرتاب میکرد.
در فاصلۀ سالهای 1987 تا 1978 میلادی، «هانا-باربرا پروداکشنز» و «کینگ فیچرز اینترتِینمِنت» مجموعۀ دیگری از ملوان زبل را برای پخش تلویزیونی آماده کردند. عنوان این مجموعه «ملوان زبل و پسر» (Popeye and Son) نام داشت. «ملوان زبل و پسر» مجموعهای 13 قسمتی بود که هر قسمتِ آن دو بخش مجزا داشت. هر بخش شامل یک انیمیشن کوتاه 11 دقیقهای بود که به ماجراجوییهای ملوان زبل و پسرش اختصاص داشت.
خط اصلی داستان ملوان زبل و پسر از این قرار میباشد: ملوان زبل بالاخره با آلیو اویل ازدواج کرده و صاحب فرزند شده است. فرزند آنها پسری با نام «پاپای جونیور» (Popeye Junior) است که به مانند پدر، هر گاه اسفناج میخورد به نیرویی مضاعف دست مییابد. اما پاپای جونیور تفاوت عمدهای با پدرش دارد؛ او بر خلاف پدرش اصلاً از طعم اسفناج خوشش نمیآید. اما در طرف دیگر ماجراها، کماکان بلوتو (رقیب و دشمن همیشگی ملوان زبل) حضور دارد. از قضا، او نیز ازدواج کرده و صاحب پسری به نام «تَنک» (Tank) شده است. مطابق انتظار، رقابت دیرین پدرها، به پسرها هم منتقل شده و ماجراها بیشتر به حواشی و جریانات این رقابتهای پنهان و آشکار اختصاص یافته است.
در فاصلۀ سالهای 2001 تا 2003 میلادی، مجموعهای با عنوان «نمایش ملوان زبل» (The Popeye Show) از شبکۀ «کارتون نتوُرک» (Cartoon Network) پخش شد. این مجموعه شامل 45 قسمت 30 دقیقهای میشد که هر قسمت از آن، دربرگیرندۀ 3 انیمیشن کوتاه مجزا بود. البته به غیر از تیتراژ و سکانسهای چند ثانیهای بین آثار، هیچ کدام از انیمیشنها جدید نبودند و همگی به سالهای ابتدایی تولید آثار ملوان زبل اختصاص داشتند. در بیشتر قسمتها، 2 انیمیشن کوتاه ابتدایی محصول «فِلِیشر استودیوز» بودند که به همان حالت سیاه و سفید پخش میشدند؛ اما انیمیشنهای کوتاه پایانی که حالت رنگی داشتند، از بین آثار تولید شده توسط «فِیمِس استودیوز» انتخاب شده بودند. شایان ذکر است که این آثار در قالب 4 فصل مستقل دستهبندی و پخش شدند.
دیدگاهها
من عاشق شخصیت ملوان زبل هستم
ممنونم